In de afgelopen jaren zien we steeds meer natuurrampen zoals overstromingen, droogtes en extreme wind, die het gevolg zijn van klimaatverandering. Door de intensieve exploitatie van fossiele brandstoffen en de productie van energie-intensieve materialen (cement, staal, aluminium, kunststoffen) komen gassen (methaan, stikstofoxide, koolstofverbindingen, waterdamp, kooldioxide) in de atmosfeer terecht en verstoren het natuurlijk evenwicht van de aarde. We weten het allemaal: om nog meer rampen te voorkomen moeten we de uitstoot van broeikasgassen verminderen.
Vermindering van broeikasgassen kan worden bereikt als natuurlijke bouwmaterialen, zoals steen en hout, vaker worden gebruikt. Daarom is het belang van bouwen met hout tegenwoordig veel groter dan ooit tevoren. Het gebruik van hout in de bouw heeft de laatste jaren in Nederland dan ook een grote opleving ondergaan.
Waarom? Hout is een geschenk van de natuur en is in overeenstemming met de principes van duurzame ontwikkeling. In de bossen produceert het hout zonne-energie uit de CO2 (fotosynthese). Meubels en huizen die gebouwd zijn van hout kunnen tientallen jaren lang CO2 opslaan. Een bijdrage aan verdere vermindering van de CO2 uitstoot is ook het feit dat voor het bouwen van houten woningen veel minder energie nodig is dan bij het bouwen met materialen als cement, staal, baksteen, steen en glaswol. Eén kubieke meter ingebouwd hout draagt bij aan een tweevoudige vermindering van CO2 in atmosfeer. Waarbij een kubieke meter gewapend beton de concentratie CO2 juist verhoogt. Het gebruik van hout als bouw- en isolatiemateriaal vermindert dus aanzienlijk de uitstoot van broeikasgassen. Een houten huis van gemiddelde grootte, uitgerust met houten meubilair in een levensduur van 60 jaar, slaat ongeveer 50 tot 70 ton CO2 op (natuurlijk afhankelijk van de grootte). Als het aandeel nieuw gebouwde houten huizen met 10% in een jaar zou stijgen, dan zou dat de jaarlijkse uitstoot van CO2 met 25% verminderen.
Voordelen van bouwen met hout
Hout is een van de oudste bouwmaterialen die een belangrijke rol speelt in de traditionele bouw. In de 19e en 20e eeuw werd hout in de bouw verwaarloosd, maar de laatste decennia, dankzij de nieuwe technologieën en de groeiende zorg voor het milieu, zien we het gebruik van hout gelukkig weer terugkomen in schuurwoningen en chalets.
Bomen hebben zon, water, lucht en grond nodig om te groeien, en nadat ze geplant zijn hebben ze geen bijna geen investering nodig. Tijdens de groei neemt hout koolstofdioxide op uit de atmosfeer en bindt het aan zijn structuur, waardoor het het enige constructieve bouwmateriaal is met een negatieve CO2-druk.
Gedurende het hele proces van het verkrijgen van bouwproducten, de verwerking van half afgewerkte grondstoffen is enorm veel energie nodig. Het is een proces dat negatieve gevolgen heeft voor het milieu. De kosten en de energie die nodig zijn voor de exploitatie en verwerking van hout als grondstof zijn extreem laag in vergelijking met olie, ijzer en zelfs steenwinning. Dat komt omdat hout geen complexe verwerking vereist, zoals het smelten van staal of het bakken van cement. Bij de productie van houten bouwelementen wordt ongeveer 35% van de stammen gebruikt in hardhoutsoorten, zoals eiken of 45% in zachthoutsoorten, zoals vurenhout. Het is belangrijk om te benadrukken dat de rest van het hout niet wordt weggegooid, maar wordt geëxploiteerd tot de kleinste stukjes zaagsel voor de productie van diverse andere producten, van geluidsisolatie in de vorm van houtwol, tot en met pellets voor de verwarming.
Er is bijna geen manier van bouwen die beter (als het om energie gaat), sneller en betrouwbaarder is dan bouwen met hout. Dankzij de eigenschappen van hout in de moderne bouw, wordt met gemak voldaan aan de moderne voorwaarden van thermische bescherming.
Tegelijkertijd creëert hout als bouwmateriaal een comfortabele leefomgeving en daarom is dit type gebouw zo populair. De reden hiervoor is niet alleen tijd- en kostenbesparing door de mogelijkheid van productie van prefab, maar hout heeft ook isolerende eigenschappen.
Zo heeft 6,5 cm dik naaldhout dezelfde warmte-isolatie als 40 cm baksteen. Bovendien hebben houten bouwelementen een grote draagkracht bij een relatief laag gewicht. Hierdoor zijn de wanden van houten constructies dunner, wat de nuttige ruimte in het interieur aanzienlijk vergroot.
Minder energieverbruik voor het transport van hout
Houtelementen hebben na bewerking en droging een dichtheid van 400 tot 800 kilogram per kubieke meter. Het vervoer van dergelijke elementen vergt minder energie voor het transport dan een stalen massa van 7,5 ton per kubieke meter, of een betonnen massa van 2,5 ton per kubieke meter. De lokale beschikbaarheid van hout, naast een verdere verlaging van transportkosten, ontwikkelt de industrie op het platteland en draagt bij tot de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen die traditioneel de overhand hebben in de houtverwerkende industrie.
Prefab bouwen met hout
Bouwen met prefab onderdelen gaat snel en kan het hele jaar door, zelfs bij lage temperaturen. De hoge mate van prefabricage maakt het mogelijk de inrichting binnen enkele dagen op te zetten. De bouwtijd is van begin tot eind korter dan bij de conventionele bouw. Door de uitstekende structurele en isolerende eigenschappen kunnen de houten massieve wanden dunner zijn . En met dezelfde buitenafmetingen, kan er tot wel 10% meer woonoppervlakte worden verkregen. Uitzonderlijke structurele eigenschappen van hout zijn ook gebleken uit proeven met aardbevingen en branden. Klein gewicht, druk en treksterkte van het hout maken houten gebouwen bestand tegen aardbevingen en het toevoegen van koolstoflaag op het oppervlak maakt ze ook veel veiliger dan gewapend beton.
Voordelen van houten huizen
Houten huizen zijn de gezondste keuze om te bouwen. Ze hebben veel ecologische eigenschappen en zorgen dus voor een gezonde levensstijl. Hout als materiaal voor de bouw van huizen en meubels is altijd interessant geweest omdat het warm en natuurlijk materiaal is.
Enkele van de belangrijkste voordelen van houten energiezuinige huizen zijn:
- Isolatie: Uitstekende isolerende eigenschappen van hout maken een natuurlijke thermoregulatie mogelijk, waardoor ze warm zijn in de winter en fris in de zomer. Hout is 6 keer beter isolerend dan baksteen en 15 keer beter dan beton.
- Gewicht: Door minder gewicht is bouwen ook mogelijk op zachter terrein, zoals gebieden rond het water of klei. Hout is tot 5 keer lichter dan beton, maar het heeft een hoge draagkracht en kan hoge druk- en trekkrachten weerstaan. Hierdoor wordt hout beschouwd als een flexibel materiaal.
- Antiallergische eigenschappen: Vurenhout heeft zeer goede anti-allergische eigenschappen. Hout heeft over het algemeen uitstekende elektrostatische eigenschappen, en zal niet elektrificeren en microdeeltjes van stof en pollen, wat vooral belangrijk is voor mensen met diverse vormen van allergie, omdat dit een ideale anti-allergische omgeving creëert.
- Brandwerendheid: Er is een hoge brandwerendheid van houten huizen door de impregnering met drie componenten, wat een uitstekende brandbeveiliging oplevert.
- Duurzaamheid: Met nieuwe manieren van behandeling krijgt hout betere eigenschappen – grote weerstand tegen vocht, brandwerendheid, scheurvorming, schimmels, insecten. Goed onderhoud en gebruik van hoogwaardige houten huismaterialen kan een echt diepe leeftijd bereiken, van 90 tot enkele honderden jaar.
- Besparingen: Het energiezuinige huis gebruikt gewone, klassieke verwarming en bespaart tot 30% energie.
- Vochtigheid: Houten muren houden de luchtvochtigheid in alle kamers op peil, zodat er geen extra airconditioners of kamerbevochtigers nodig zijn, omdat houten huizen vocht opnemen als de lucht te vochtig is en het weer afgeven als de lucht droog is. Daarom is de lucht in houten huizen het hele jaar door ideaal.
- Onmiddellijk klaar om in te trekken: Snel bouwen en bewonen is mogelijk in een maand of twee vanaf het opstellen, terwijl alleen de droogfase van een gemetseld huis zo lang duurt.
- Aardbevingsbestendig huis: Het kan de aardbeving weerstaan die sterker is dan 11 graden Mercallian rangschikking.
- Zuiver en schoon bouwen: Dit komt doordat de complete bouw plaatsvindt in productiehallen voor kant-en-klare elementen, die na afronding van de bouw met zo min mogelijk lawaai en stof op je perceel worden gemonteerd.
Hoe duur is bouwen met hout?
Schade die fossiele materialen veroorzaken is een last van de samenleving als geheel, echter, bij het de bouw van houten huizen wordt geen rekening gehouden met ecologische voordelen. In werkelijkheid zouden de prijzen van houten producten goedkoper zijn dan producten van fossiel materiaal. Als je bijvoorbeeld de kosten van de uitstoot van broeikasgassen zou opnemen in de prijs van een met beton gewapend gebouw, zou dat gebouw aanzienlijk duurder zijn dan een houten. Maar, zoals we weten, ligt het belang van de staat in geld, en niet in een gezond milieu.
Hout is de enige beschikbare grondstof waaruit we met weinig energie woningen kunnen bouwen.
